Okul öncesi eğitimde birçok ebeveyn ve öğretmenin en önemli endişelerinden biri de çocuğun kalem tutma gelişimidir. Ebeveynlerin aklında bazı sorular dönüp dolaşır: Çocuklarda nesne tutma gelişimi nasıl olur? Çocuğum kalemi doğru tutuyor mu? Çocuğuma kalem tutmayı nasıl öğretebilirim? Çocuğumu okula nasıl hazırlamalıyım? Çocuğumun küçük kas gelişimini nasıl desteklemeliyim? Çocuğuma ne zaman kalem vermeliyim? Hadi gelin birlikte bu sorulara cevaplar bulalım.
Okul Öncesi Nesne Tutma Gelişimi
Çocuklara kalem tutmayı öğretmek için, bebeklik çağından itibaren nesneyi tutma becerilerini bilmemiz gerekiyor. Vereceğimiz yaş aralıkları ortalamadır, yazımızı okurken her çocuğun gelişiminin farklı olduğunu unutmayın. Eğer çocuğunuzun gelişiminde geri kaldığını düşünüyorsanız çocuk doktorunuzla iletişime geçin.
4. Ay Nesne Tutma
Bebeğiniz bu dönemde nesneyi tutmaya yönelik ilk adımı atar. Ona verdiğiniz bir nesneyi avucunun içinde tutarken başparmağı hariç bir veya iki parmağını hafifçe nesnenin etrafına saracaktır. Bu noktada nesneyi güçlü bir şekilde kavrayamayacağı için nesne elinden kayabilir.
5. Ay Nesne Tutma
Bebeğinizin nesne üzerinde biraz daha fazla kontrole sahip olduğu tam elle kavrama dönemidir. Nesneyi elinde daha fazla ortalayacak ve tüm parmaklarını (yine başparmak hariç) etrafına saracak.
6. Ay Nesne Tutma
Bu ay civarında, bebeğiniz elinde bir nesneyi tutmak için başparmağını kullanmaya başlayacaktır. Bununla birlikte, diğer parmaklar kavramanın çoğunu yaparken, başparmağı nesnenin dayanacağı bir destek sistemi olacaktır.
7. Ay Nesne Tutma
Yaklaşık 7 aylıkken, bebeğiniz “tırmıklama” yöntemi kullanarak nesneleri kendi başına toplamaya çalışacaktır. Uzanıp kolunu tırmık gibi hareket ettirerek yaklaştırıp yakalamaya çalıştığını göreceksiniz. Genellikle parmaklarını açar ve nesnenin etrafını kapatmak için büzülür, her hareketinde kaslarını güçlendirir.
8. Ay Nesne Tutma
Bebeğiniz bu dönemde bir nesneyi kapmak ve tutmak için başparmağının ve diğer parmaklarının uçlarını kullanacaktır.
9. Ay Nesne Tutma
Şimdi bebeğiniz bir oyuncağı tutmak için yalnızca baş parmağını ve işaret parmağını kullanabilecektir. Yine de parmak uçlarını değil, tüm parmağı kullanacaktır.
10. Ay Nesne Tutma
Bu dönem nesne tutma gelişimi için önemli bir dönüm noktasıdır. Bebeğiniz nesneleri almak ve tutmak için başparmağının ve işaret parmağının uçlarını kullanır, bu da ona beslenmeden ceketin fermuarını çekmeye kadar her konuda yardımcı olur! Bu kavrayış diğerlerinden daha rafine hareketler kullandığından, el, parmak ve bilek kaslarını güçlendirmek ve hareketlerini daha iyi ince motor beceriler için koordine etmek için de faydalıdır.
12-18. Ay Nesne Tutma
12. ay civarında bebeğiniz iki bloğu bir araya getirmeye ve kağıt üzerinde küçük işaretler yapmaya başlayacaktır. 18 ayın sonunda küçük kuleler inşa ediyor ve şaheserler karalıyor olacak! Bu zaman diliminde başka bir dönüm noktası olur: Nesneleri manipüle etmek için ellerini ve bileklerini bükmeye ve döndürmeye başlar. Örneğin, kalp şeklindeki bir oyuncağı, bir ayırma kabının kalp şeklindeki oyuğuna sığacak şekilde döndürmek için yeterli kontrolle tutabilir.
19- 24. Ay Nesne Tutma
Bu kritik aylarda, bebeğinizin üzerinde çalıştığı hareketleri iyileştirdiğini göreceksiniz. Çizimleri taklit edebilir, daha fazla blok istifleyebilir, nesneleri sıralayabilir ve kap kapaklarını açıp kapatabilir, bunların tümü tutuşunu güçlendirdiğini kanıtlıyor.
25- 36. Ay Nesne Tutma
İki yaşındaki çocuğunuz üç yaşına yaklaşırken pek çok ince motor gelişimi göreceksiniz. Kağıt üzerinde şekiller çizmeye, büyük boncuklar dizmeye, daha büyük kuleler inşa etmeye ve kağıdı kesmek için makas kullanmaya başlayacak. Yeni yürümeye başlayan çocuğunuz el, parmak ve bilek hareketlerini geliştirirken yazmak, giyinmek, oynamak ve daha fazlası için ihtiyaç duyacağı kasları güçlendirecektir.
3- 4 Yaş Kalem Tutma
Çocuklar bu dönemde yazı gereçlerini kabaca tutarlar ve parmak uçlarının tamamını yazı gereci üzerinde kullanırlar. Kalemi hareket ettirmek için hala bir miktar bilek ve önkol hareketi olabilir, parmaklar hareket etmez veya statik olabilir.
5- 6 Yaş Kalem Tutma
Bu dönemde kalem tutma bir yetişkin kavrayışına benzer. Bu kavrama üç parmakla kavrama olarak da adlandırılır, ilk iki parmak orta parmak üzerinde dururken kalem üzerindedir. 4. ve 5. parmaklar avucun içine sokulur ve eli masanın üzerinde sabitlemeye yardımcı olur.
Yine unutmamamız gerekir ki bunlar ortalama yaş aralıklarıdır ve gelişimde bireysel farklılıkları unutmamalıyız.
Çocuklarda Kalem Tutma Becerisini Geliştirmek İçin Yapılması Gerekenler
Kalem tutma becerisini geliştirmeye yardımcı olacak birkaç aktiviteyi burada bulabilirsiniz.
- Fışkırtma şişesi sıkmak
- Macun veya oyun hamuru ile oynamak
- Boncuk çekimi
- Patlayan baloncuklar
- El arabası veya hayvan yürüyüşleri
- Ponponları veya diğer küçük nesneleri almak için maşa/cımbız kullanma
- Bir kumbara bozuk para koymak
Çocukların severek boyayacakları boyama sayfalarına buradan ulaşabilirsiniz.